Wie in het volleybal kent de flamboyante Fons Vranken niet? Limburger en Maaslander, vroeger speler en trainer-speler, dan kinésist en tot slot een eminente fysical coach: van alle markten thuis. Altijd bereid voor een verrassend kwieke babbel. In elk geval haakt Fons af op de Volleybalschool in Vilvoorde op 71-jarige leeftijd. Iemand uit het entourage van Koen Embrechts volgt hem op. Alles heeft een begin, een alfa. Alles heeft een einde, de omega. Als eerbetoon en blijk van waardering houden wij van Volleymagazine de prachtige carrière van ‘duizendpoot’ Fons van A tot Z onder de loep. Het zou mooi zijn, mocht Volley Vlaanderen hem op de Proms 2024 een Lifetime Achievement Award toekennen voor zijn verdiensten in het volleybal. Dat zou dan in navolging zijn van de stad Dilsen-Stokkem, die hem in 2019 diezelfde prijs uitreikte voor zijn geweldige bijdragen aan de sport.
A
De A van Alfons Vranken. ‘Fons’ voor de vrienden komt uit een sportief nest. Broers Johan en Marcel verdienden ook hun strepen in het volley. Fons betekent in het Latijn ‘bron’. Leg de link naar onblusbare energie: aan een tomeloze stroom van ideeën en drang naar activiteit. Het stemmetje in Fons is altijd aan de praat. Hij kan niet zonder agenda en is ook nu nog altijd aan het plannen. “Oké hoor, dat iedereen me Fons of Fonsie noemt. Alleen mijn moeder ging niet akkoord. Zij spreekt altijd over haar Alfons.” De letter A linkt hem ook aan Ankara, concreet VC Ziraat Bankasi waar hij van 2012 tot 2014 de lijnen hielp uitzetten met T 1 Vital Heynen.
B
De B van tennisser Ruben Bemelmans. Hij werd door Fons begeleid van 2009 tot 2022. ‘Bemel’ stopte vorig jaar, stond ooit 86ste op de wereldranglijst en is aan de slag op de topsportschool in Wilrijk. “Een tennisser vraagt een andere methode. Hij staat alleen tussen de lijnen. Je werkt meer ‘man op man’. Hij had aparte trainers, maar ik deed zijn blessurepreventie en fysiek. Het gaat om coördinatie, lenigheid, belasting en kracht. Want: met een sterk lichaam kan je meer bereiken. Momenteel volg ik nog Sofia Costoulas, verbonden aan de Vlaamse tennisschool in Wilrijk. Haar pa was profvoetballer, het zit ‘m in de genen.” Er is ook de B van het Poolse VC Bydgoszcz (2013-2016). Met in het eerste jaar Vital Heynen. “Een geweldige ervaring in een aangenaam stadje.”
C
Fijne collega’s had Fons bij de vleet. “Ik noem voor de vuist weg Stijn Vereecken in de Volleybalschool. En Bert Heremans en Bram Wuyts bij de Yellow Tigers. Ook Thomas Boon bij VHL Haasrode Leuven. En revalidatiearts Stijn Bogaerts. In het Duitse olympische trainingscentrum in Kienbaum bij Berlijn, kon ik veel opsteken van een Duitse arts. Absoluut nodig is een betrouwbare wisselwerking tussen trainer en kiné. Er mag niet te veel discussie zijn. Kinés zijn medisch grondig geschoold, trainers niet.”
D
Bij het Duitse Düren (2022-2024) was Fons verantwoordelijk voor de aanmaak, de bijsturing en de evaluatie van de krachtschema’s. “De club had altijd al een link met België. Met spelers zoals Stijn D’Hulst, Seppe Baetens, Aljosa Urnaut en Dennis Deroey. Andersom speelden Duitsers van Düren in ons land. Ik denk aan Sebastian Gevert en Tim Broshog bij Maaseik.”
E
Bij Eisden Sport in eerste provinciale voetbalde Fons, toen 16 lentjes jong, als spits of linksbuiten. “Ik was snel en had een goede sprongkracht. Toen ik afstudeerde, ben ik kiné geworden bij Patro Eisden, twintig jaar aan een stuk van 1975 tot 1995. Patro had wel een grote dip, maar is nu terug opgeveerd dankzij buitenlandse investeerders. Twee medewerkers van mijn vroegere zaak Fit2kiné zijn bij Patro actief.”
F
De F van geesteskind Fit2kiné en de inzet bij Bundesligisten VC Frankfurt am Main (2015 tot 2018) en bij VfB Friedrichtshafen (2016-2019). “Een boeiende periode. Ik mocht gaan voor het totale plaatje. Het ging veel verder dan een squat of een deadlift. Met de volle focus op ‘het correctieve’ van het lichaam van de topatleet. Ik leerde er Michael Warm kennen. Heel bekwaam, heel correct, ideale man in de jeugdopleiding. Tel Düren erbij, dan ben ik trots dat ik kon werken met drie ploegen uit de eerste Duitse Bundesliga.”
G
Fons is altijd voorstander geweest van een gepersonaliseerde aanpak. D.w.z. een doorgedreven individuele benadering van spelers. “Dat gaat vlotter in tennis als puur individuele sport dan voor een groep die moet samen spelen. Ik heb geprobeerd het volleybal te ‘personaliseren’. Zo heb ik veel energie gestopt in die individuele benadering van de 52 leerlingen van de Volleybalschool in Vilvoorde. Misschien overweeg ik om nog iets te betekenen voor de beachopleiding in Leuven. Deze jongeren trainen in de beachhal van het Sportkot.”
H
Eén naam: Vital Heynen. “Hij speelde een enorme rol in mijn leven. Door Vital ben ik van kiné overgeschakeld naar fysical trainer. Met Vital zat ik vaak samen, met als groot thema (lacht): hoe het niet moest. Samengevat: ik was bij Maaseik kiné van 1994 tot 2006 en fysical trainer van 2006 tot 2015. Ik dicht Vital veel kwaliteiten toe: intelligentie, duidelijke planning, heel oprecht, flexibel. En hij komt uit voor zijn mening. Ik ken Vital van toen hij vijftien was. Wij vonden elkaar in de manier van benadering. Het wederzijds respect is enorm. Onze samenwerking heeft veel deuren geopend.”
I
De Ironman op Hawaï in 2000 met Genkenaar Danny Simons. “Zo’n Ironman is niet te vergelijken met de veel kortere olympische triathlon. Een Ironman gaat over 3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en tot slot een marathon over ruim 42 km. Ik heb Danny drie jaar begeleid. Hij won als echte topper Belgische en Europese titels. Hij werkt nu als redder in het stedelijk zwembad in Genk. Zijn zoon Wouter doet ook prima aan atletiek. Pijnlijk detail: in Hawaï moest Danny zijn droom opbergen. Op training liep hij ter plaatse een kuitblessure op. Daar stonden we dan.”
J
Ook één naam: Jens Schuermans, mountainbiker uit Maasmechelen. Zijn vader was een goede afstandsloper. Jens is nog altijd actief. Hij staat in de toptien van de wereldranking. “Deze pupil van mij nam deel aan twee olympiades. Ik zie hem nu niet meer. Maar het was aangenaam werken. In mountainbiken gaat het om het duwen van wattages en veel intervaltraining. Dat zijn cruciale elementen in de fysical coaching.“
K
Opnieuw één naam: Anders Kristiansson. Een grote mijnheer. Bij Maaseik heeft de Zweed mij tien jaar alert gehouden. In kiné wilde ik altijd een stap voor zijn. En dat lukte. Hij wilde zelf altijd de lijnen uitzetten, hij had een harde aanpak, de mayonaise plakte. De spelers gingen voor hem door het vuur. Zijn succes werkte aanstekelijk. Hij kon werken in de ideale omgeving met gedreven mensen als voorzitter wijlen Mathi Raedschelders, Eddy Evens, René Corstjens, Theo Goyens en anderen die veel mogelijkheden creëerden. En ja, als je succes hebt, groeien bomen tot in de hemel.”
L
“Ik kies voor wielerploeg Lotto Adecco. Ik had het geluk dat ik erbij was in de Ronde van Frankrijk van 1998 en 1999. Onvoorstelbare ervaringen. Het was kei-kei-keihard werken. We hadden in de ploeg Serge Baguet, Mario Aerts, Kurt Van De Wouwer en Rik Verbrugghe. De lijnen werden uitgezet door Jean-Luc Vandenbroucke, Christophe Sercu, Jef Braekevelt, Claude Criquielion en Ferdi Vandenhaute. Ik was in dienst van 1 mei tot 1 september. Op zelfstandige basis. Veel uithuizig, met dank aan mijn vrouw voor haar begrip. Ik heb buiten de Tour mooie herinneringen aan de Dauphiné, de Ronde van Zwitserland, de Ronde van Romandië en zoveel meer.”
M
Twee voltreffers met M: Noliko Maaseik en KV Mechelen. Ik speelde volleybal met College Maaseik, Eisden, Dilsen, Maasmechelen en Desem Boxbergheide Genk. Tot mijn 39-ste, de laatste acht jaar als speler-trainer. Daarna trainde ik Vasco Stokkem (spelers Mommen, Steutelings en Filippini) en HVC Hechtel. KV Mechelen werd getraind door Marc Brys. Ik ben er niet lang gebleven, omdat Vital Heynen me weghaalde, richting de nationale mannenploeg van Duitsland.”
N
Na zo’n carrière, wat dan? “Ik houd me wel bezig hoor. Ik doe nog raadplegingen met schouderchirurg dr. Filip Robijns in Maaseik. Ik hoop nog wat te reizen. Ik blijf ook werken bij VHL Haasrode Leuven, samen met Kris Eyckmans. Misschien doe ik nog wat bij de Yellow Tigers en in het beachvolley. Ik volg de carrière van mijn kleindochters Tinne en Maren. Ze wonen in Varsenare bij Brugge. Dat is wel erg ver. Maren (18 j.) heeft in april 2023 een verschrikkelijk ski-ongeval overleefd. Het zijn emotionele tijden voor haar en voor ons. Ze zal nog vele maanden moeten revalideren.”
O
“De ontwikkeling van jong talent. De instroom is bij de meisjes zeer positief. Bij de jongens is het helaas heel problematisch en dat vind ik jammer. Het aantal jongens moet drastisch omhoog. De federatie zou vaak naar de scholen moeten trekken. Ouders zouden hun kinderen meer naar de selectiemomenten mogen sturen. Op de duur zijn er bijna geen mannenploegen meer. Hoe kunnen we leerkrachten L.O. motiveren om in de les op volley te focussen?”
P
De keuze is snel gemaakt: Polen en Perugia (Ita). In Polen konden onze resultaten niet beter. Als lid van de medische staf en onder bondscoach Vital Heynen pakte ik de wereldtitel. Ik ben er heel veel geweest. Met vaak mijn vrouw als reisgezel. Zij vindt het spijtig, dat die mooiste periode is afgebroken. (Lacht). Zij kon er heel goedkoop shoppen… Ook Perugia, met Heynen, was top qua ervaring, op het niveau van de Koninklijke Real Madrid. Eén negatief punt: verliezen, dat kon niet. Dan kreeg de trainer snel de bons. Soms draaide het vierkant en dan rolden er koppen. De voorzitter oefent immens veel druk uit op het team.”
Q
“Dan denk ik aan Queer (LGBTQ+). Ik heb er een duidelijke mening over. Elke mens heeft het recht om zich goed te voelen, naar geest en lichaam. Anders kan je geen grootse prestaties leveren in de sport. Zich niet goed voelen, vind ik erg. En dus: laat iedereen de vrije keuze in zo’n delicate en zeer persoonlijke materie.”
R
Revalidatie, dat is mijn ‘dada’, met preventie en revalidatie ben ik groot geworden. De wetenschap evolueert nog altijd, maar ook elementen van vroeger komen terug. ‘L’histoire se repète’: Massage, oefentherapie, elektrotherapie, de retour naar oefeningen. De essentie van kiné luidt: genezen door te bewegen. Elke medicus moet vooral ‘oplossinggericht’ werken.”
S
Sport ‘tout court’. Altijd sport, sport, sport. Sport is mijn lang leven. Altijd zo geweest. Ik heb interesse voor alle sporttakken. Fietsen zit erbij, maar ook vissen op kanalen en op de grindkuilen in het Maasland. Met mijn viskameraden Gilbert Craenen en Steven Opsteyn. (lacht) We zijn eerlijke vissers, jawel, we zetten elke vangst terug in het water.”
T
De Topsportschool en Tours VB. Met Vital in Tours, Franse en internationale top. En ik ben zo blij dat is sinds 2018 met de jeugd van de Topsportschool mocht werken. Ik kon er mijn visie implementeren. Met een speciale insteek. Ik heb interessante mensen leren kennen. Met Dominique Baeyens voorop. Ik zat in zijn medische staf bij de Red Dragons.”
U
Unieke belevenissen… dan zijn er meer dan een handvol: de wereldtitel met Polen in 2018, het EK mannen met Duitsland(brons), de twee Tours de France, de O.S. in Moskou (geboycot) met een delegatie van 99 Belgen, waaronder grote namen als Fons Brydenbach, zwemsters Carine en Pascale Verbauwen en judoka Robert Van de Walle. Voorts de O.S. met Duitsland in Londen(5de) en de European Games, ook met de Duitse nationale ploeg, goud in Bakoe.”
V
“De V van verbetering. Met dat aspect ben ik mijn hele leven al bezig. De atleet moet bereid zijn hard te werken, met een enorme discipline. De top bereik je niet zomaar. Niet alleen de sporter zelf, maar ook de begeleiding moet altijd progressie beogen. Dat vergt een grote gedrevenheid van de personen in kwestie.”
W
Veldrijder Bart Wellens. “Met de klepper uit Vorselaar werkte ik samen van 2006 tot 2015. Hij pakte twee Belgische titels, ook twee wereldtitels. Een derde wereldtitel verkwanselde hij door een spijtige val. Ik heb soms contact via FB. Ik kon veel coachkennis bijspijkeren via Paul Van Den Bosch die werkte met o.m. Eric Geboers, Luc Van Lierde, Marc Herremans en Sven Nys en via dokter Peter T’Seyen, een gerenommeerde sportarts uit Geel.”
X
De X-factor. “Je kan niet alles zelf bepalen. Soms spelen het toeval of ‘het juiste moment’ een rol. Alvast moet je een enorme drive hebben om de beste te zijn, ook in het kinévak. En je kan alleen pieken vanuit een stabiele omgeving. Op het juiste moment raakte ik via Mario Aerts in het wielrennen. Door wellicht het toeval belde Theo Goyens (Maaseik) me op om kiné en later fysical coach te worden. Zo kwam Heynen in mijn leven voorbij.”
Y
De Yellow Tigers. “Ik werk er samen met Bert Heremans. Dat is alleen in de zomer. Sinds 2021 en op vraag van Koen Hoeyberghs en Gert Vande Broek. Het is nu afwachten hoe het verder met het kader zal lopen. Wordt mijn mandaat nog verlengd? Dat weet ik niet op dit eigenste ogenblik.”
Z
Zeer tevreden ja? “Ik ben een contente mens. Ik heb van mijn beroep mijn hobby gemaakt. Niet andersom. In mijn jonge jaren was medische omkadering in sportteams nauwelijks in voege. Veel gebeurde uit de losse pols via improvisatie. Het aspect ‘kiné werd stiefmoederlijk benaderd. Gelukkig is er bijzonder veel ten goede veranderd.”
Tekst: Leo Peeters
Foto’s: Fons Vranken
