Met meer dan 1500 wedstrijden op de teller, waarvan een duizendtal bij de profs en ongeveer zo’n vijfhonderd bij de amateurs, staat hij in ons land op een onbereikbare hoogte. Neem daar ook nog eens de talloze Europese en internationale krakers bij en het hoeft geen betoog om te stellen dat scheidsrechter Wim Cambré uniek is in ons land. Dat de 53-jarige topref uit Meerhout op de voorbije Volleyproms slechts voor de derde keer werd uitgeroepen tot beste spelleider van onze competitie is eigenlijk verbazingwekkend weinig.
Al blijft Cambré, die een topfunctie opgaf bij Toyota Belgium om zich als freelance consultant meer te kunnen focussen op zijn scheidsrechterscarrière, even nuchter als welbespraakt: “Na 37 jaar schrikt mijn vrouw niet meer als ik om 2 uur ‘s nachts thuiskom van een wedstrijd en daarvoor diezelfde dag nog een familiefeest aan mij voorbij liet gaan.” Ofwel, hoe toegewijd kan een volleybalscheidsrechter uit België zijn?
Cambré is wel wat gewoon. Dat merkte niet alleen het publiek op toen hij op het podium zijn derde trofee met veel bravoure in ontvangst nam, dat kon ook ondergetekende vaststellen toen hij na het officiële gedeelte Cambré bij de arm nam voor een uitgebreide reactie. Weldoordacht, sereen en goed voorbereid, dat waren onze eerste indrukken. Niet toevallig drie eigenschappen die Cambré als scheidsrechter eveneens enorm belangrijk vindt.
Met Marie-Catherine Boulanger en Koen Luts in het zog van de Meerhoutenaar ziet de toekomst van het Belgische scheidsrechtersveld er nog steeds uitstekend uit. Maar of ook de jonge garde dergelijke gedrevenheid kan toegedicht worden, moeten we nog even afwachten. Voor Wim is volleybal al bijna vier decennia zijn lange leven. Waarom zou je anders een topmanagersfunctie bij Toyota Europe aan de kant schuiven? Waarom zou je anders alles in functie stellen van dat eenzame scheidsrechtersbestaan? Het leverde Cambré gelukkig al tal van persoonlijke overwinningen en unieke ervaringen op.
Wim Cambré: “Mijn mooiste herinnering? Ach, daar kan ik moeilijk op antwoorden. Elk seizoen steekt er wel minstens één wedstrijd bovenuit, zoals de halve finale van de Champions League vorig seizoen. De Italiaanse clash tussen Trentino en Perugia was eigenlijk een finale avant la lettre. Maar ik herinner me ook nog de halve finale van het EK 2019 tussen Servië en Frankrijk (3-2) met Atanasijevic bij de Serviërs en Ngapeth en Boyer bij de Fransen. Ik kan je verzekeren, om zo’n wedstrijden te fluiten moet je topfit zijn.”
Hoe bedoel je? Jullie moeten toch niet lopen zoals een scheidsrechter bij het voetbal. Jullie hebben als het ware een zittende functie, ook al sta je wel een ganse wedstrijd recht?
“Onderschat die fysieke belasting alstublieft niet. Die halve finale op het EK was een vijfsetter, dus dat betekende meer dan drie uur aan één stuk geconcentreerd blijven. Ik ga niet voor niets minstens drie keer per week sporten. De dag voor een wedstrijd blijf ik altijd thuis, drink ik geen alcohol en kruip ik op tijd mijn bed in. De dag van de wedstrijd las ik in de namiddag altijd een powernap in. Mensen vergeten soms dat ik al 37 jaar lang mijn kat stuur naar feestjes op zaterdagavond. Mijn vrouw is het ondertussen al gewoon (lacht). Om maar te zeggen: die toewijding is echt wel nodig. Ik ben met profspelers bezig hé.”
Wat is het mooiste compliment dat je tot nu toe al gekregen hebt?
“Goh, complimenten zijn zeer schaars. Het mooiste wat men ooit tegen mij heeft gezegd, kwam van een coach. Nog voor de wedstrijd kwam hij me vertellen dat zijn spelers op hun gemak waren, omdat ze wisten dat ik de wedstrijd ging leiden.”
Over welke eigenschappen moet een goede scheidsrechter volgens jou beschikken?
“In de eerste plaats moet je jezelf kunnen wegcijferen in functie van de wedstrijd. Ook al ben je in het dagelijks leven misschien een alfamannetje, op het parket helpt dat absoluut niet. Ten tweede moet je op een serene manier een beslissing kunnen nemen en moet je zelfzeker overkomen op cruciale momenten. Een goede ref beschikt bovendien over empathisch vermogen. Ook topspelers lopen tijdens cruciale wedstrijden al eens op de toppen van hun tenen, waardoor ze soms buiten proportie reageren. Als ref komt het er dan op aan om zo’n uitbarstingen te relativeren en de speler op een correcte manier uitleg te blijven geven. Als laatste zou ik stellen dat een scheidsrechter vertrouwen en rust moet uitstralen.”
Dat zijn geen kleine kwaliteiten. Nochtans moeten jullie soms op een paar seconden tijd cruciale beslissingen nemen. In België wordt het er niet gemakkelijker op gemaakt aangezien alleen Roeselare, Maaseik en Aalst beschikken over een challenge-systeem, al wordt dat vaak alleen gebruikt tijdens Europese wedstrijden.
“Op het hoogste niveau is een challenge-systeem onontbeerlijk, maar ook in België zou het onze job natuurlijk een pak gemakkelijker maken, ook al is en blijft een wedstrijd arbitreren een echte teamsport. Maar soms is het voor het menselijk oog gewoon onmogelijk om te volgen. Een bal binnen of buiten wanneer die tegen 100 km/u voorbij raast? Doe het maar eens. In Europa vliegen de ballen zelfs aan 130 km/u voorbij. Dat zegt genoeg. Of dit een pleidooi is om in ons land altijd een challenge-systeem te hanteren? Kijk, ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat dit niet realistisch is. Zowel financieel als infrastructureel zijn er nog te veel verschillen tussen de clubs.”
Ons respect wordt er alleen maar groter op, zeker als we nog eens een snelle blik werpen op jouw persoonlijke carrière. Al steek je zelf niet onder stoelen of banken dat er nog één toernooi op jouw bucketlist moet afgevinkt worden?
“De Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs blijven mijn ultieme droom. Ik ben er 53, dus ik heb nog wel even, hoewel de pensioengerechtigde leeftijd voor de FIVB op 60 ligt en dus steeds dichterbij komt.”
Wanneer zal het geweten zijn dat je erbij bent of niet? En op basis van welke rapporten wordt die lijst samengesteld?
“Normaal gezien na de VNL van deze zomer. Ik moet eerst nog Portugal-Turkije fluiten voor de European Golden League om meteen nadien door te reizen naar Brazilië en drie dagen later in Zuid-Korea nog eens voor de vrouwen te fluiten. Ik vermoed dat de lijst na de VNL wel definitief zal vastliggen.”
Probeer jouw kansen eens in te schatten?
“Dat is moeilijk. Voor mij is het voorlopig nog één groot vraagteken. Als ik mijn buikgevoel moet volgen, dan bestaat er zeker een kans dat ik erbij zal zijn, maar voorlopig blijf ik daar heel voorzichtig mee.”
Tekst: Kenny Hennens
