Op één avond waren ze verdwenen

Waar zijn de zes Cubanen van “De Witte Molen” gebleven?

In het verleden was er een jaarlijks terugkerend internationaal volleybaltoernooi in België, in sporthal De Witte Molen in St.-Niklaas om precies te zijn. In die tijd kon het Belgische publiek in eigen land nauwelijks wereldspelers bewonderen, behalve dan in St.-Niklaas. De Belgische mannen deden nog niet mee aan de World League en de nationale ploeg acteerde toen nauwelijks op EK’s en WK’s.

Organisator Marc Pincé en zijn team haalden elk jaar tussen Kerst en Nieuwjaar een keur aan topclubs uit het buitenland, zelfs van over de oceaan, aangevuld met nationale teams die we in Vlaanderen anders nooit te zien kregen. Maar enkele jaren voor de 28ste editie voor het laatst georganiseerd werd, haalde het toernooi de internationale media: zes Cubaanse spelers waren spoorloos uit het hotel weggevlucht!

Even situeren

Het is klein begonnen. Onder de naam “Kersttoernooi” won Zonhoven in 1981 de eerste editie. Toen speelden nog alleen Belgische ploegen mee en het toernooi duurde slechts één dag.

In 1985 had men een grote sponsor aan de haak geslagen. Met de Generale Bank als geldschieter werden exotische buitenlandse topclubs naar Vlaanderen gelokt.

Een greep uit de namen:

Panini Modena (met Bernardi, Cantagalli, Quiroga en Lucchetta en coach Velasco), Automobilist Leningrad (met de legendarische spelverdeler Zaytsev en coach Platonov), Fuji Photo Film uit Japan, CSKA Moskou (met Dmitry Fomin), Pirelli Sao Paulo (met William da Silva), Fréjus (met Alain Fabiani), Moerser SC (met Georg Grozer), Kutiba Falconara, Olympiakos Piraeus, Brother Martinus (met Ron Zwerver en coach Arie Selinger), Shakhtar Donetsk, Shanghai, Banespa, Ulbra en Minas uit Brazilië, Belgorod (met Depestele), Cuneo (met Wijsmans), Paris Volley (met Paul Duerden en Kent Greeves), Ortec Nesselande, Knack Roeselare (met Contreras), Noliko Maaseik, Cannes, Almeria (met Stephen Shittu), Friedrichshafen, Piacenza (met Gardini), Dinamo Kazan, het Turkse Eregli (met coach Yurek Strumilo) en vele anderen.

Ook de nationale ploeg van België was diverse keren onder het deelnemersveld (met o.a. Johan Baetens). En twee keer Nederland onder de naam “Oranje” (met Blangé, Bas vd Goor, Klok, Cristina, Nummerdor en Schuil).

De naam van het toernooi werd vanaf 1996 “Flanders Volley Gala”.

Met als winnaars: 4x Suzano (met Giba, Elgarten en Max Pereira) uit Brazilië en o.a. Oranje (1999), Belgorod (2007) en Knack Roeselare (2000, 2002, 2004, 2009)

Na een pauzejaar (2008) was 2009 de laatste editie van dit roemrijke toernooi.

Cubanen

Een aparte attractie was telkens de nationale ploeg van Cuba, spelend onder de naam “Habana”. Met sterspelers als springveer Joel Despaigne, setter Raoul Diago en de slimme linkshandige Freddy Brooks (momenteel nog assistent-trainer bij Paok Saloniki, van Matthias Valkiers).

Van 1992 t/m 1996 waren zij present (3x toernooiwinnaar), jammer genoeg werd het steeds moeilijker de ploeg uit het Caribisch eiland naar België te halen.

In 2001 lukte het de organisatie de Cubanen nog één keer naar St.-Niklaas te halen. Dat werd de meest memorabele kerstperiode met veel publiciteit. Het bleek meteen de laatste keer dat de Cubanen mochten komen.

Want wat gebeurde er?

De Cubanen waren met 12 spelers (Roca, J.L. Hernandez, Pimienta, Marshall, Gato, I. Hernandez, Romero, Dennis, Valdes, Salas, Poey, Daudionot) en coach Gilberto Herrera afgereisd naar België.

Zij speelden 28 december 2001 de finale tegen Paris Volley. Daarin werden zij met 3-1 verslagen.

Alle ploegen sliepen in het Crown Plaza Hotel aan de ring van Antwerpen. Maar zes Cubanen sliepen die nacht niet in het hotel, zij waren na de finale en het traditionele sluitingsbanket stiekem gevlucht en op weg naar Italië vertrokken.

Achteraf bleek dat één Cubaan (Angel Dennis), die in de finale afwezig was, al een dag eerder zijn biezen had gepakt.

De Cubaanse begeleiding deed natuurlijk aangifte, maar de politie kon weinig doen, ook al omdat de vluchters een toeristenvisum hadden tot 31 december van dat jaar.

Na een treinrit van zo’n 1500 km bleken de dissidenten op 30 december in Rome te zijn aangekomen.

Zij vertelden daar dat ze louter om sportieve redenen waren vertrokken en niet om politiek asiel aan te vragen. Ze wilden zelfs normaal blijven uitkomen voor hun nationale ploeg. Voor hen was de hoofdreden, spelen bij een Italiaanse club, zoals ze daarvoor ook al deden.

Maar dat bleek meteen al onmogelijk omdat de Cubaanse Bond hen voor vijf jaar schorste, waardoor ze voorlopig dus nergens konden spelen. Transferdocumenten werden door Cuba niet meer ondertekend.

Cuba behoorde toentertijd tot de toplanden van de wereld (7de plaats op OS 2000), maar door de escapade van de zes topspelers was hun olympische droom voor Athene 2004 ver weg.

Ook voor de Spelen van Peking (2008) en Londen (2012) kon Cuba zich niet kwalificeren. Pas in Rio (2016) waren ze weer present met een 11de plaats.

Uiteindelijk veranderde de FIVB de schorsing van 5 naar 2 jaar, zodat de spelers vanaf seizoen 2003-04 weer mochten spelen. Pas vanaf januari 2015 mochten Cubaanse spelers legaal naar het buitenland gaan.

Deze zes Cubanen zijn overigens lang niet de enige sporters die hun land zijn ontvlucht. In de loop der tijden zijn velen gevolgd, ook uit andere sporten.

Op dit moment zijn er zo’n kleine 35 volleyballers bij de mannen die buiten Cuba spelen. Een aantal behoort tot de absolute wereldtop.

Op het onlangs gehouden WK voor clubteams in Polen behaalden vier Cubanen een prijs voor de beste speler in hun categorie: Wilfredo Leon (Kazan) aanval, Yoandy Leal-Hidalgo (Sada Cruzeiro) aanval, Robertlandy Simon-Aties (Sada Cruzeiro) midden en Osmany Juantorena (Civitanova) MVP.

Zijn de 12 spelers nu nog actief en waar hebben ze zoal gespeeld?

Drie Cubanen (Leonel Marshall, Angel Dennis en Raidel Poey) spelen nu nog op hoog niveau.

Vluchters:

Leonel Marshall, rec/aanv, 25-09-79, 196cm

Speelde voor de vlucht al in Italië (Livorno), na de schorsing begonnen bij Piacenza.

Daarna bij Roma, Fenerbahce, Istanbul BBSK, Peking en weer bij Piacenza.

Speelt nu nog steeds bij Piacenza.

Heeft Italiaans paspoort

Angel Dennis-Diaz, opposite, 13-6-77, 193

Speelde voor de vlucht al in Italië (Palermo), na de schorsing begonnen bij Latina.

Daarna bij Macerata, Al-Rayyan Doha, Saipa (Iran), Modena, Bolivar, Al-Anwar, Canoas en Milano.

Speelt dit seizoen bij Sporting Clube Portugal.

Trouwde met Italiaanse Simona Rinieri, inmiddels weer gescheiden.

Heeft Italiaans paspoort

Ihosvany Hernandez-Rivera, midden, 6-8-72, 206

Speelde voor de vlucht al in Italië (Cuneo, Roma), na de schorsing begonnen bij Parma.

Daarna bij Taranto, Verona, Fenerbahce, Tomis Constanta, Resovia en Buenos Aires.

Ramon Gato-Moya, rec/aanv, 16-11-73, 192

Speelde voor de vlucht al in Italië (Modena), na de schorsing begonnen bij Verona.

Daarna bij Al Arabi, Ach Bled, Poitiers, Padova, Isernia en Carpi.

Heeft Italiaans paspoort.

Yasser Romero-Mayeta, libero, 5-8-79, 190

Speelde voor de vlucht niet in Italië, na de schorsing begonnen bij Piacenza.

Daarna bij Grottazzolina, Genova, Roma, Tomis Constanta, Tokat Plevne en Paok Saloniki.

Jorge Luis Hernandez-Larreinaga, rec/aanv, 20-8-78, 199

Speelde voor de vlucht niet in Italië, na de schorsing begonnen ergens in Argentinië.

Daarna bij Tenerife Sur, OK Kakanj, Metallurg Mogilev, Trefl Gdansk en Fundation Jujuy (Arg).

Heeft Argentijns paspoort.

Blijvers:

Pavel Pimienta, midden, 2-8-76, 204

Speelde van 1998-2000 twee jaar in Italië (Fano, Forli).

Daarna heeft hij nooit bij een buitenlands club gespeeld.

Alain Roca-Borrero, setter, 7-9-76, 198

Speelde van 1998-2000 twee jaar in Italië (Cuneo, Montichiari).

Bleef daarna een aantal jaar in Cuba.

Verhuisde in 2007 naar Brazilië.

Speelde bij Tigre Unisul, Pinheiros Sao Paulo, Halkbank Ankara en Latina.

Heeft Braziliaans paspoort.

Raidel Poey-Romero, opposite, 20-2-82, 198

Bleef tot 2009 in Cuba spelen.

Daarna in Roma, Rivijera Budva, Ugra Surgut, Palembang, Sichuan Chengdu in China, Inegol Bursa, Piacenza, Al-Ahly Doha en Poitiers.

Speelt dit seizoen nog bij Al Hilal Riyad (Ksa).

Maikel Salas-Moreno, setter, 22-4-81, 190

Bleef tot 2006 in Cuba spelen.

Daarna in Verona, Cagliari, Jadar Radom, Warschau, Lugano, Wenen, Bydgoszcz en Lugano.

Heeft Italiaans paspoort.

Yasser Daudionot, rec/aanv, 2-2-83, 196

Onbekend

Ariel Gil-Valdes, midden, 3-7-88, 203

Onbekend.

Tekst: Willem Bekebrede

Foto’s: legavolley.it, Sportimonium, Flanders Volley Gala