Marnix Acar: “Wedstrijdscouting is een bijzonder boeiend vak”

Als er iemand is, die in een sporthal altijd naarstig bezig is tijdens de wedstrijden, dan luistert die man naar de naam Marnix Acar (57). Hij is afkomstig van Gent-Dampoort.

Een duik in het verleden leert ons dat zijn eega Leen Peirens tegen de bal mepte bij Sferos Deinze en nog altijd recreatief speelt bij Vogym volleybal. Dochter Freya speelde bij VC Nazareth en tweede dochter Tessa houdt van muurklimmen en van hiking, lange wandeltochten in het gebergte.

Marnix heeft een drukke job als beroepsbrandweerman in de zone Gent-centrum met zijn vier voorposten en nog een paar tientallen aangesloten gemeenten rondom het Gentse, zoals Assenede en Zomergem.

In zijn vrije tijd is hij trainer van de U17 van Sferos Deinze, zijn moederclub. Sferos haalde ooit eerste nationale. Nu is de club nog actief in de Promoreeksen. In zelfstandig bijberoep is Marnix één van de leidinggevende mensen van ons land op gebied van ‘scouting’. Van het interview onthouden we dat scouten geen droge bezigheid is. Integendeel. Je moet er soms meer dan twee uur bij een vijfsetter het ‘koppie’ heel goed bijhouden.

Tijdens coronatijd: scouting van thuis uit.

Zoals je wel vaker hoort, zat de volleybalsport in de genen van de familie.

“Ja, mijn vader woonde in Gent en heeft volleybal gespeeld bij Margos Gent, destijds nog buiten op de speelplaats van de school. Nadien was hij actief bij Sügro Destelbergen. Mijn broer Manu (60) is zeker bekend voor de oudere generatie. Net als ik was hij spelverdeler. Hij trok van Sügro Destelbergen (Didier Baert) naar topploegen Ibis Kortrijk (met wijlen Roger Maes en de legendarische Tsjechische trainer Evzen Krob), Rembert Torhout (periode Grözer) en Maldegem. Manu woont nu in Deinze. Je moet weten dat het befaamde Ibis Kortrijk een pak Gentenaars in de rangen telde. Dan denk ik aan Luc Beke, Guy Claerman, Jean-Pierre Staelens, Edwin Van Acker en Filip Van Wassenhove.”

Jij startte ook bij Destelbergen?

“Op de spelverdeling inderdaad. Op mijn achttiende verkaste ik naar Zwijnaarde en transfereerde ik naar Sferos Deinze in eerste nationale. Trainer was de Roemeen Lucian Bontidean. Die man sprong van de trein om hier te blijven, toen zijn ploeg in België kwam spelen. Hij woont in het Leuvense. Van Deinze ging ik nog naar Evergem en Sint-Amandsberg. Ik speelde ook bij de ploeg van de brandweer. In 1994 werd ik met Roger Maes, Chris Angillis (zoon speelt bij Roeselare), Martin Vandersichel (beach) en Etienne De Buck Europees kampioen aan de Gentse Watersportbaan. In de finale versloegen we  Groot-Brittannië in de vijfde set. Ik speelde de winnende bal naar Etienne De Buck, die prompt raak trof voor de Europese titel bij de brandweer.”

Hoe ben je ertoe gekomen aan scouting te doen?

“Die passie begon voor mij als trainer bij VC Aalter (1998 tot 2001). Ik begon er als hoofdcoach, maar ik schakelde al snel over naar de functie van scouter. Ik zou ook nog training geven in Gavere, Ename en momenteel bij de jeugd van Sferos Deinze. Maar gaandeweg is scouting mijn ‘core business’ geworden.”

World League in Australië

Wat is jouw motivatie voor zo’n nauwkeurige rapportering als de materie die scouting is?

“Scouting staat in het teken van evaluatie. Ik vind dat heel boeiend. Ook om aspecten in het spel bij te sturen als het minder loopt. Spelers kunnen eruit leren om individueel beter te worden en gerichter te trainen.

Een tweede gegeven is de analyse van de tegenstander, zodat je intensief bent voorbereid op wat er zit aan te komen.

En ten derde kan je de wedstrijd à la minute opvolgen: wat loopt goed en wat loopt fout, zowel in de eigen ploeg als bij de tegenstander. Toen ik er in 2000 mee begon, was alleen Maaseik met scouting bezig. Knack Roeselare (Bart Hungenaert en Dominique Baeyens) is  snel op de kar gesprongen. Ondertussen is scouting ingeburgerd en trouwens verplicht bij alle ploegen in de Liga.”

Je bent je gaan verdiepen in de hele materie?

“Ik had het grote geluk dat ik al snel bakken ervaring kon opdoen. Zo mocht ik tal van  nationale jeugdploegen (Vilvoorde) en bij de Red Dragons scouten. Er is natuurlijk veel veranderd. Ik werk nog altijd voor de federatie. Zo doe ik het komende EK 2023 in Gent en in Brussel. De Golden League had gekund, maar net in die periode heb ik een reis gepland met mijn familie.”

Momenteel scout je al enkele jaren bij Caruur Gent, maar een verlenging ligt helemaal nog niet vast?

“Bij de Gentse topteams VDK (Liga vrouwen) en Caruur (Liga mannen) zijn tal van verschuivingen op komst. Ik kan voorlopig niks nieuws melden in de evolutie bij Caruur. Trainer Jan Van Huffel bracht Caruur Gent naar een hoger niveau. Maar hij kapt ermee na vijf seizoenen, omdat hij meer ‘quality time’ wil voor zijn gezin en zijn familie.  Moet je weten dat de Gentse teams geen professionele omkadering hebben. Spelers als Martijn Colson, Anshel Ver Eecke, Gilles Vandecaveye en Tim De Gruyter hebben naast hun sport hun dagtaak. Je kan van het volleybal vaak niet leven en dat maakt de combinatie werk en sport bijzonder zwaar en belastend.

Marnix staande, helemaal links

Voor de opvolging van Van Huffel circuleerden al enkele namen in de wandelgangen, maar niemand heeft toegehapt. We leven in een ongewisse toestand. Er zijn in het Gentse heel veel vraagtekens, wat te gebeuren staat. Nieuw is wel, dat de stad Kortrijk graag op termijn een topteam wil zien spelen in de Lange Munte. Afwachten of dat opzet lukt.

Bij dat project in het Kortrijkse is Dominique Baeyens betrokken als coördinator. Keren de grote dagen van Ibis ooit terug? Bij de Red Dragons ben ik al langer gestopt, omdat de wetten van de sport willen dat een nieuwe bondscoach zijn eigen omkadering meebrengt. Dat is ook zo gebeurd bij de aanstelling van Emanuele Zanini. Bij de Yellow Tigers met coach Kris Vansnick is Maarten Adriaensen de vaste scouter. En dus fixeer ik me meer op het geven van opleiding tot scouter. Ik ben trouwens ook nog docent aan de Vlaamse trainersschool voor het gedeelte analyse en strategie.”

En hoe gaat die analyse allemaal in zijn werk? Via welke stadia word je scouter?

“Het begint met te oefenen met videobeelden, elke dag één set. Dan volgt de overstap naar een ‘live’ wedstrijd, waar eerst enkel opslag, receptie en de laatste actie worden gescout.

De volgende stap is alle codes leren ingeven (zie onderaan tabel met codes). De opleiding gebeurt dus in drie stappen: het installeren en aanleren van de codes en evaluaties, dan het inoefenen van de codes en de verfijning van de specifieke codes in de aanval.

Stap drie is de opvraging van de analyse, met koppeling aan videobeelden om de gegevens zo met de spelersgroep te kunnen delen. Een eindexamen bestaat nog niet, maar wie de opleiding afrondt, krijgt automatisch een getuigschrift. Zo heb ik al opleiding gegeven aan Ann Van Landeghem (Knack Roeselare), Maarten Adriaensen (Yellow Tigers en Asterix Avo Beveren) en Bart Luyckx (Tectum Achel). Iemand als Erwin Mares (Lindemans Aalst) heb ik ook begeleid en ik het veel contact met Maaseikenaar Guy Schroyen.

Opleiding is vooreerst nodig, maar ook begeleiding: de eerste stappen leren zetten in het programma, dan de kneepjes aanleren en bijkomend de analytische mogelijkheden van het programma. Want die gaan heel ver. Opleiden en begeleiden kunnen ook in het beachvolleybal, zeker voor aspecten als het tactisch serveren naar een bepaalde speler en vooral de communicatie tussen set-up en aanvaller in verband met de organisatie en plaatsing van het blok.”

Ongetwijfeld zag je al een heel stuk van de wereld en koester je massaal veel mooie herinneringen.

“Het gaat om tientallen en tientallen opdrachten. Ik geef u de mooiste vijf mee: mijn debuut als scouter op het EK mannen 2007 in Moskou hoort in het rijtje. Net daarvoor was Wout Wijsmans gestopt. Ik scoutte niet alleen de Red Dragons, maar alle wedstrijden, letterlijk allemaal, elke dag opnieuw. Er ontstond al snel een hechte band tussen mezelf en de scouters van de andere landenploegen. We hielpen elkaar altijd verder, een mentaliteit die me motiveert om nog altijd door te gaan.

In eigen land scoutte ik VDK Gent dames (2012-2013) met de Belgische titel als prijs. Ook de bekerwinst 2022 met Caruur Gent mag ik niet vergeten.

Gentse organisatoren Tom Roose, Marnix, Tim Degruyter, Filip Van Alboom, Toon Van Avermaet, Johan Brouns, Dimitri Devriese

Schitterende ervaringen waren de Word League 2014 met de Red Dragons en de eerste Europese Spelen met de Belgische mannen in 2015 in Bakoe (Azerbeidzjan). Ik had ook het genoegen met veel toptrainers te kunnen werken. Met Dominique Baeyens bij de nationale ploeg, met Marko Klok en Jan Van Huffel bij Gent, met Christophe Achten in Puurs, met Joel Banks en Kris Tanghe op de Europese Spelen en met Emile Rousseaux en Steven Vanmedegael bij de Belgische nationale jeugdteams. Van hun bijzondere kijk op analyse en scouting heb ik veel opgestoken.

Die ervaringen wil ik met iedereen delen. Ik ben wat je noemt een ‘scouter freelance’, ik sta open voor alle voorstellen. Ik ben vrij te gaan en te staan waar ik dat zelf verkies.”

Ik denk dat niet iedereen zomaar kan uitblinken als scouter?

“Daar heb je een punt. Wie wil scouten, moet bij voorkeur blind kunnen typen en de in te geven codes helemaal beheersen, want je moet jouw aandacht volledig richten op wat zich op het terrein afspeelt. Een hulp is ook het instuderen van de shirtnummers van de spelers. Al goed dat sommige spelers hun vinger opsteken…. Zet dat punt maar bij mij bij. Helemaal oké, omdat er zo minder fouten gebeuren. Je moet bijzonder geconcentreerd en flitsend snel reageren bij opslag en receptie. Met de volle concentratie. Drinken kan je alleen tijdens de time-outs of bij de kampwisseling.”

Onderaan vindt de lezer een evaluatietabel met codes en aard van de actie.

“Ik geef graag enige uitleg bij het aspect receptie. Er zijn vijf mogelijkheden:

a) de code perfect. De set-up kan alle opties bedenken.

b) de plusreceptie. De receptie komt niet perfect aan het net en/of heeft niet de perfecte hoogte. Niet alle opties zijn speelbaar. Wel ‘pipe’ en driemeteractie op positie twee of vier;

c) de minreceptie. De bal duikt op buiten de driemeterlijn. De set-up moet zich terugtrekken uit de driemeterzone en wordt strikt beperkt in mogelijkheden;

d) de receptie over het net, de ‘overpass’. Niet altijd negatief, want de tegenstander laat soms de bal toch nog vallen. Of het kan gebeuren dat zo’n ‘free ball’ door de opponent buiten of in het net wordt gemept;

e) de receptie min/min: dan gaat het om een ace of een opslag die wegketst in het publiek.

U ziet dat het aspect ‘aanval’ bijzonder arbeidsintensief is. Het programma leent zich ook tot een diepere analyse van de actie. Niet alleen in het blok, maar ook in de aanval: tempo kort voor, kort achter of ‘shoot’ en hoogte en snelheid van de bewegingen op de buitenaanval + analyse van een buitenspeler die inside aanvalt, de ‘pipe’ uitvoert + de acties van de opposite achter de driemeterlijn.

Allemaal gecombineerd bovendien met de smashrichting. De meeste liefhebbers en perslui raadplegen de scouting via een overzichtelijke print, maar het programma biedt nog veel meer mogelijkheden. Niet alles staat op die print. Een coach kan apart massaal veel interessante informatie verkrijgen.”

Europese Spelen in Bakoe

Zijn er nog andere taken die de scouter moet behartigen?

“Ja, de thuisscouter moet de eigen match uploaden op de site van de Liga. Hij moet ook zorgen voor de videosharing. Elke scouter heeft een camera, waarvan de beelden – verplicht door de Liga – binnen 24 uur met alle ploegen worden gedeeld, met de file van de scouter inclusief. Als dat niet gebeurt, moet ik als verantwoordelijke van de Liga het probleem meteen opklaren.”

Ook tijdens de wedstrijd zelf is veel attentie vereist: een scouter kan al tijdens het spel informatie doorspelen naar de tablet van de coach. Die krijgt de evaluatie te zien: wie is sterk in receptie? Wie is ietsje minder? Wie scoort in de aanval? Wie zit goed in de match? Hoe loopt de distributie van de set-up in diverse rotaties bij een perfecte en een mindere receptie?

De coach kan de beelden overigens ook altijd opnieuw beoordelen op zijn tablet. Zo zie je veel coaches op hun tablet kijken bij een challenge. Helaas moet ik vast stellen dat alleen Roeselare, Maaseik en Aalst over het challenge-systeem beschikken. De Liga zou het beter verplicht opleggen.”

Jij bent ook zaakvoerder van Belgium Volley Stats?

“Dat is mijn zelfstandig bedrijf, dus in bijberoep. Ik heb een website waar alle info ter beschikking is. Ook hoe we de opleidingen organiseren. Bovendien werk ik nog altijd voor de federatie bij bekerfinales of Europese toernooien. Dan zijn statistieken verplicht. Er staan boetes op als de scouting niet zou gebeuren.”

Helaas zijn trainers en scouters heel moeilijk te vinden?

“Ja, het is een uitstervend gild. Als spelden te zoeken in een hooiberg. Het is mijn doel om meer scouters op te leiden, zodat de trainers een optimale begeleiding krijgen.”

Zit er nog evolutie in de manier van scouten?

“O ja, de ontwikkeling is enorm. De videoscouting wordt meer en meer geautomatiseerd door een specifiek Amerikaans bedrijf (Hudll) onder de naam Volleymetrics. Het is betalend: een jaarcontract kost 3500 euro. Ik weet zeker dat Roeselare, Maaseik en Gent een abonnement hebben.

Je stuurt jouw video naar het bedrijf door. Volleymetrics doet dan een doorgedreven geautomatiseerde analyse van de beelden. Op hun systeem kan je nu al 5000 wedstrijdanalyses raadplegen, van matchen overal in Europa en in de wereld. Zo kan je de analyse van Roeselare-Piacenza er bestuderen.

In ons eigen België gaan we ook vooruit. We filmen trainingen en wedstrijden (de livestream op de site van de Liga) met een systeem van drie vaste camera’s. De beelden wordt verdeeld en beheerd door het Nederlandse bedrijf ‘360’. Wij kunnen al het materiaal consulteren. Ik koester de stille hoop dat intensieve scouting ook permanent zal doordringen in de lagere reeksen. Tot heil van de sport.”

Marnix en zijn toeverlaat, echtgenote Leen Peirens

Ter illustratie ivm methode van scouting

Evaluatietabel (in te geven met juiste code)

= Fout, punt tegenstander (net – out – voetfout)
/ Receptie komt onmiddellijk terug bij serverend team, er is geen aanval mogelijk
‐ De receptie is # tegenstander kan iedereen aanspelen in aanval
! Receptie komt binnen de 3 ml, setter heeft nog meer dan 1 optie.
+ Positief, spelverdeler kan maar één optie aanspelen
# Score, de receptie is fout of rechtstreeks op de grond, geen 2de contact – Steeds speler ingeven die de receptiefout maakt.

Receptie

= Fout, geen 2de contact mogelijk of rechtstreeks op de grond
/ Receptie gaat rechtstreeks over het net, geen aanval mogelijk
‐ Receptie is slecht, maar 1 aanspeelmogelijkheid in aanval
! Dit symbool kan voor eigen beoordeling gebruikt worden, (b.v. setter moet onderhands spelen)
+ Positief, setter kan meer dan 1 aanvaller aanspelen, maar combinatie wordt moeilijk

# Perfect, setter kan iedereen perfect aanspelen (dicht aan het net tussen 2 en3)

Aanval

= Fout, in net of buiten
/ Afgeblokt door tegenstander
‐ Gemakkelijk te verdedigen door tegenstander en kan een tegenaanval opbouwen

! Aanval keert terug in eigen team, aanvallend team kan terug opbouwen
+ Moeilijk te verdedigen aanval, tegenstander kan geen tegenaanval opbouwen
# Score via blok of rechtstreeks op de grond

Blok

= Fout, bal aangeraakt – net fout – voetfout na landing
/ Geen beoordeling (kan apart gebruikt worden voor rechtstreekse fouten – voet of netfout) ‐ Negatief, eigen team kan moeilijk tegenaanval opbouwen
! Bal gaat terug naar aanvallend team dat opnieuw kan opbouwen
+ Goed blok, hierdoor kan een tegenaanval worden gedaan
# Scorend blok, punt voor blokkerend team

Verdediging

= Fout, bal aangeraakt
/ Kan gebruikt worden voor ballen die terug over het net gaan na verdediging

‐ Negatief, eigen team kan moeilijk tegenaanval opbouwen
! Bal gaat terug naar aanvallend team dat opnieuw kan opbouwen
+ Goede verdediging, hierdoor kan een tegenaanval worden gedaan
# Perfecte verdediging, spelverdeler kan alle opties spelen

CONTACT

Marnix Acar

Gsm: 0032 (0)468 69 68 15

info@belgiumvolleystats.be

Tekst: Leo Peeters

Foto’s: via Marnix Acar