Boulanger scheidsrechter van het jaar: een topper met heel veel métier

Voor de tweede opeenvolgende keer is Marie-Catherine Boulanger (43) uit Ougrée uitgeroepen tot ‘scheidsrechter van het jaar’ op de VOLLEY PROMS in de Versluys Arena in Oostende. Radioman en presentator Tom Boudeweel kruiste dus dezelfde referee als twaalf maanden eerder bij de hulde op het podium. Twee op twee: een bewijs van kwaliteit en van waardering voor haar manier van arbitrage. ‘Marika’ Boulanger, francofone van origine, hield haar gewaardeerde Vlaamse collega’s Wim Cambré en Koen Luts precies zoals een jaar eerder weer achter zich.

Marie-Catherine Boulanger floot tachtig procent van haar wedstrijden in de Liga A bij de mannen. Maar ze kreeg ook aanduidingen in de Liga A bij de vrouwen. Haar mooiste wedstrijd naar eigen zeggen was de topper Avo Beveren tegen Hermes Oostende: uiteindelijk de nationale top twee van dit seizoen. Bij de mannen mocht ze de derde en ook vierde finale van het ultieme titelgevecht tussen Knack Roeselare en Greenyard Maaseik in goede banen leiden. In de derde titelfinale als tweede scheids met Wim Cambré als hoofdscheids. In de vierde titelfinale werden die rollen omgekeerd.

Je boekte je grootste succes dit seizoen in de Europese bekers, ja?

“Inderdaad: dat was de finale van de CEV Cup tussen Busto Arsizio (Ita) en Alba Blaj (Roe) in de maand april. De apotheose van mijn seizoen. De ambiance ging ‘top’, de organisatie liep perfect. En ongelooflijk, met Yellow Tigers Kaja Grobelna en Britt Herbots (MVP!) stonden ook twee Belgische meisjes tussen de lijnen.”

Wat is tot vandaag jouw grootste en mooiste ervaring als scheids in de wereld?

“Dat was mijn allereerste wedstrijd in de Champions League. Je mag raden…. Het was in het Walhalla van het wereldvolleybal. Bij Zenit Kazan (Rus). Die bestemming is een droom voor elke Belgische speler en natuurlijk ook voor elke scheidsrechter.”

Je won het referendum voor de tweede opeenvolgende keer. Ervaar je een verschil in emoties?

“Toch wel. Mijn trofee in 2018 was een heel mooie erkenning voor het parcours dat ik in enkele seizoenen mocht afleggen. Ik moest toen als vrouw veel kritische opmerkingen en ook blikken ervaren. ‘Een vrouw op die hoge scheidsrechterstoel… hoe gaan we daarmee om’, zo moeten veel mannen hebben gedacht. Ze zitten vol adrenaline, ze gaan vaak tot op de limiet. Ze willen het onderste uit de kan halen. Dat ik als mama van de tweeling Matthis en Alexy vrij snel werd geaccepteerd in een milieu van vrijwel alleen maar mannen, ‘principalement masculin’, was voor mij een eerste en zeer mooi statement: ‘une première et belle victoire. Dat ik dit jaar kon bevestigen, is het signaal dat ik mijn plaats aan de Belgische ‘top’ heb verworven. Ook internationaal word ik gewaardeerd voor mijn niveau van arbitrage. En voor mijn attitude tegenover de ploegen.”

Hoe sta je tegenover de vernieuwingen die zich constant aandienen in de arbitrage?

“De video-challenge is absoluut een bijkomende zeer interessante ‘tool’ om de juiste beslissingen te nemen. Die beelden nemen ook de spanning weg van ook maar enige discussie, zodat de scheids vrij comfortabel de wedstrijd kan voortzetten. Het is puur op het oog allemaal niet gemakkelijk, vergeleken met vroeger. Door de snelheid van het spel en het hogere niveau is het moeilijk om in een milliseconde te beslissen. Wie ziet alle facetten van zijn omgeving in 180 graden voor de volle honderd procent? Je kan zeker niet alles in de gaten houden. Zo heft de video-challenge de kleine lacunes op, voor zover die opduiken.”

Zijn er speciale nieuwigheden op komst in volleybal? Nationaal en internationaal?

“De oortjes bevorderen optimaal de communicatie tussen de eerste scheids, de tweede, de markeerder en de videoref. We krijgen op die manier toch greep op de kleinste details, zoals netfouten of andere kleine storingen: voetfouten, ballen tegen de antenne. Dat soort dingen. Beelden helpen ons om de volledige controle te krijgen over een perfect verloop van de arbitrage. Zo moet niemand zich benadeeld voelen. En de tablets laten een exacte controle toe van de rotaties, van de aanvraag voor een wissel en de keuze van de trainers voor een video-challenge.”

Arturo Di Giacomo en Geert Blyaert doen zeer veel voor de promotie van de Belgische scheidsrechters. In binnen- en buitenland. Ze rollen ook een heuse ‘refereeschool’ uit. Vind je dat positief?

“Zeer zeker. Arbitrage is een moeilijk vak. Geert is de voorzitter van die school. We komen elke maand samen. Er worden richtlijnen uitgeschreven om de arbitrage te ondersteunen. Op die vergaderingen kunnen altijd ook vragen worden gesteld. Die vragen trachten we altijd te koppelen aan de regel, die erbij hoort volgens het reglement. In de leidende groep ben ik dus actief met Arturo en Geert. En ook met Michel Mestdagh, Toon Sorgeloose, Koen Luts en mijn man Eric Humblet. Ik floot overigens ooit een match waarin Eric meespeelde. Ik gaf ‘m zelfs een gele kaart. Heel hilarisch als we eraan terugdenken. Pas later werden we een koppel.”

Heb je mooie aanduidingen in je pakket voor de komende zomer?

“Ik ben in de Golden League bij de mannen reserve voor de wedstrijd België-Slovakije. In de Golden League bij de vrouwen ben ik aangeduid als eerste scheids voor het duel tussen Tsjechië en Slovakije. Voor het EK zijn de aanduidingen nog niet vrijgegeven. Een olympische aanduiding is misschien haalbaar tegen 2024 in Parijs. Daar ga ik voor.”

Wat zijn inhoudelijk de essentiële elementen voor een correcte arbitrage?

“Vooral een zeer grondige kennis van de regels. Heel zeker. Veel spelfases zijn niet altijd eenvoudig te interpreteren. Zo moet je kunnen terugvallen op aardig wat bagage. Voorts zijn er nog andere gegevens: hoe je je opstelt, hoe je reageert, hoe je de teams bij een betwisting kan kalmeren en hoe je kan zorgen dat de beide ploegen respect voor elkaar hebben. Je moet het hele métier goed beheersen. Ik denk dat ik daar goed in slaag. Respect in de sport staat voor mij helemaal vooraan in mijn lijst van waarden. In delicate situaties is het de kunst om rustig te blijven en met zeer precieze gebaren en de juiste mimiek te reageren. Dat zijn dè ‘skills’ om het te schoppen tot een top arbiter. Als je al die dingen onder de knie hebt gekregen, dan zal je ervaren dat de 99 procent van de matchen totaal geen probleem oplevert.”

Tekst: Leo Peeters

Fotos: Bart Vandenbroucke